DỤNG CỤ CẮT GỌT KIM LOẠI, GIA CÔNG CƠ KHÍ PHỔ BIẾN HIỆN NAY
Các dụng cụ cắt gọt kim loại có thể được xem là linh hồn của ngành gia công cơ khí. Với khả năng gia công bậc nhất, đưa ra được các sản phẩm với chính xác gần như không có bất cứ sai số nào. Tuy nhiên, để đạt được mức độ hoàn hảo như vậy, thì việc lựa chọn dụng cụ cắt phù hợp là yếu tố tiên quyết để quá trình cắt đạt được thành phẩm có độ tinh xảo bậc nhất.
Khái niệm về dụng cụ cắt gọt kim loại.
Dụng cụ cắt gọt kim loại là chi tiết dùng để loại bỏ phoi khỏi phôi bằng phương pháp cắt và bóc tách kim loại. Đối với từng loại vật liệu sẽ phù hợp với từng loại dụng cụ cắt cụ thể.
Phân loại dụng cụ cắt gọt kim loại:
– Dao phay: Dao phay ngón, dao phay phá thô, dao phay cầu, dao phay gắn mảnh, dao chuốt, dao phay mặt cầu,dao phay lăn răng, dao vắt mép, dao phay trụ, insert phay,…
– Mũi mài các loại cho máy mài, lưỡi cắt.
– Mũi khoét, Mũi khoan, mũi taro, mũi doa lỗ, mũi khoan tích hợp tưới nguội,…
– Dao diện tích rãnh và cắt đứt, dao tiện ren, dao tiện trong dao tiện ngoài và móc lỗ, insert tiện,…
Vật liệu của dụng cụ cắt gọt kim loại
Ngoài nguyên lý vật liệu dụng cụ cắt phải cứng hơn phôi thì các loại dao cắt này còn phải tuân thủ theo một số tiêu chí như: Phù hợp với vật liệu của phôi, chế độ gia công và phụ thuộc vào bản thiết kế của chi tiết gia công.
Nhìn chung, vật liệu của các dụng cụ cắt gọt kim loại phải hội tụ đủ 4 yếu tố dưới đây.
• Độ bền cơ học: Khả năng chống chịu để dụng cụ cắt không bị phá hủy khi chịu lực lớn trong quá trình cắt kim loại.
• Độ cứng: Khả năng chống biến dạng khi cắt vật liệu gia công.
• Độ bền mòn: Chống lại sự mài mòn trong quá trình gia công.
• Độ bền nhiệt: Khả năng giữ được độ bền cơ học và độ cứng ở nhiệt độ cao.
Một số loại vật liệu được sử dụng phổ biến trong chế tác các dụng cụ cắt gọt kim loại
1.Thép dụng cụ
Là vật liệu được sử dụng cho đại đa số các dụng cụ cắt gọt kim loại trước đây. Thép dụng cụ là vật liệu thép cacbon chất lượng với hàm lượng cacbon cao gồm hai loại là thép cacbon dụng cụ và thép hợp kim dụng cụ.
2. Thép gió
Thép gió được sử dụng làm dụng cụ cắt gọt có hàm lượng cacbon rất cao (0,95%) với một số kim loại khác như vonfram (18%) và crôm (4,6%). Thép gió có độ cứng, đồ bền mòn bậc nhất, cùng với độ bền nhiệt khá cao (chịu được nhiệt độ cắt lên đến 550 – 600 oC). Tốc độ cắt từ 50 – 60 mét/ phút.
Trong gia công cơ khí hiện đại, để gia công các vật liệu thông dụng thì những loại thép gió P6M3 ( 6% volfram, 3% molipden), P12 (12% volfram), P6M5 ( 6% volfram, 5% molipden) được ưu tiên lựa chọn.
Còn các loại thép gió có mác P10K5M3, P9K5, P6M5K5, P12M2K8M3, P9M4K8, P18KM2,… được dùng để gia công thép không gỉ do có độ bền, độ cứng và dẻo cao.
3 . Hợp kim cứng
Thành phần hóa học của hợp kim cứng gồm Cacbon, Vonfram, Titan, Tantan và Coban. Hai loại hợp kim thường được sử dụng là:
- Hợp kim kim loại của Vonfram – Coban gồm những loại thông dụng như: BK2 (2% Coban và 98% Cacbit Vonfram, BK3, BK3M, BK6, BK6M, BK8, BK8-OM, BK5H, BK10, BK15M, BK15-OM, BK6-OM, BK10-OM,…Hợp kim này phù hợp với gia công các vật liệu giòn như đồng thau, gang, thép tôi, chất dẻo. Tốc độ cắt có thể lên đến 200 mét/ phút.
- Hợp kim Titan – Vonfram – Coban gồm một số hợp kim thông dụng như: T5K10 (5% Cacbit Titan, 10% Coban, 85% Cacbit Vonfram), T15K6, T14K8, T30K4, T60K6,… Hợp kim này được sử dụng trong gia công vật liệu dẻo như đồng đỏ, thép. Tốc độ cắt tối đa có thể lên đến 350 mét/ phút.
Các loại hợp kim cứng sẽ được chế tạo thành từng miếng có kích thước và hình dạng tiêu chuẩn, sau đó miếng hợp kim sẽ được ghép hoặc mạ lên cán dao với công dụng tăng tốc độ cắt. Lúc này, tốc độ cắt tối đa của các dụng cụ cắt có thể đạt đến 800 mét/ phút.
Trên đây là một số thông tin về các dụng cụ cắt gọt kim loại phổ biến hiện nay.
